Κεντρικό θέμα στην 28η εκδήλωση Roundtable με την ελληνική κυβέρνηση, στο πλαίσιο του Economist Impact, ήταν τα τυχερά παιχνίδια στην Ελλάδα, με πολλούς ανθρώπους της αγοράς να συμμετέχουν.
Διοργανώθηκε στο ξενοδοχείο Grand Resort Lagonissi, με την υποστήριξη του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα και της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα.
Ο Χρήστος Παναγόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Παρόχων και Προμηθευτών Διαδικτυακών Τυχερών Παιγνίων (Hellenic Gaming Association – HGA), ήταν ανάμεσα σε όσους τοποθετήθηκαν δημόσια. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το online gaming είναι ένα success story στην Ελλάδα, παραθέτοντας αριθμούς της αγοράς.
Στάθηκε σε δύο προτάσεις, τη δημιουργία hub στην Ελλάδα για ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που έχουν να κάνουν με gaming, καθώς και τη δημιουργία studios για παιχνίδια καζίνο live.
Επιπλέον, μίλησε για υπερφορολόγηση του κλάδου. Συμπληρώνοντας ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει, καθώς τα τυχερά παιχνίδια είναι διασκέδαση, αλλά και γιατί η υπερφορολόγηση ωθεί παίκτες σε παράνομο στοιχηματισμό.
Αναλυτικά, ο κ. Παναγόπουλος ανέφερε τα εξής:
“Είμαστε πολύ χαρούμενοι φέτος που συμμετέχουμε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στην εδώ και πολλά χρόνια καθιερωμένη εκδήλωση του Roundtable στη χώρα μας. Ευχαριστούμε τον Economist που συμπεριέλαβε και φέτος session για το online gaming. Είχα αναφέρει και πέρυσι στην παρουσίασή μου ότι το online gaming είναι ένα success story στην Ελλάδα. Φέτος θέλω να επιβεβαιώσω ότι η θετική πορεία του κλάδου συνεχίζεται. Θα αναφέρω μερικά στοιχεία ενδεικτικά χωρίς να σας κουράσω.
Το Gross Gaming Revenue (GGR), ο δείκτης που μετρά η αγορά και οι αρμόδιες αρχές στην πορεία των εσόδων του κλάδου από 738εκ. ευρώ το 2022 έφτασε τα 868εκ. ευρώ το 2023, μια αύξηση της τάξης του 15% περίπου, ενώ το πρώτο τέταρτο του 2024 το GGR έφτασε τα 314εκ. ευρώ έναντι 291εκ. ευρώ το αντίστοιχο τέταρτο του 2023, δηλαδή παρουσιάζει μια περαιτέρω αύξηση περί το 8%, που ελπίζουμε να διατηρηθεί έως το τέλος της χρονιάς.
Στην ελληνική αγορά του online gaming έχουν πλέον αδειοδοτηθεί 19 στοιχηματικες εταιρίες, έναντι 15 που ήταν αδειοδοτημένες πριν από 3 χρόνια, γεγονός που δείχνει ότι εξακολουθεί να υπάρχει ενδιαφέρον για επενδύσεις στον κλάδο.
Οι εταιρείες αυτές απασχολούν στην Ελλάδα πάνω από 5.000 καλά αμειβόμενους εργαζομένους, κυρίως σε τεχνολογίες αιχμής, χρηματοπιστωτικές εργασίες και στη διαχείριση πελατών.
Ποιες όμως μπορεί να είναι οι προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου πέραν του να διευρύνουν το πελατολόγιό τους;
Σε συζητήσεις που είχα με τον Γενικό Διευθυντή της Επιτροπής Ελέγχου και Εποπτείας Παιγνίων κο. Δημ. Παπαδόπουλο, υπάρχουν δύο πεδία, τα οποία όμως για να γίνουν επενδυτικώς ενδιαφέροντα, απαιτείται η πιο στενή συνεργασία της Πολιτείας και της αγοράς.
- Πρώτο πεδίο η δημιουργία στη χώρα ενός hub για ανάπτυξη νέων τεχνολογιών. Ήδη έχουμε καθυστερήσει σημαντικά σε αυτό το εγχείρημα, με αποτέλεσμα να έχουν κερδίσει έδαφος άλλες χώρες, παρ’ όλο που το ελληνικό gaming είναι ιδιαιτέρως ανεπτυγμένο παγκοσμίως και εξαγώγιμο προϊόν. Για να κερδηθεί το χαμένο έδαφος χρειάζονται σειρά ρυθμίσεων από την Πολιτεία, βελτίωση των ταχυτήτων Internet και παροχή ισχυρών κινήτρων στις υπάρχουσες επιχειρήσεις.
- Δεύτερο πεδίο, πιο εύκολο αλλά πάντα με την προϋπόθεση ότι η Πολιτεία θα συνδράμει, είναι η δημιουργία live studios για casino games, που θα εξυπηρετούν operators διεθνώς. Αυτονόητα οι εταιρείες παρακολουθούν τις τεχνολογικές εξελίξεις με νέου τύπου παιχνίδια, όπου ο παίχτης θα συμμετέχει περισσότερο στην εξέλιξή τους.
Η ανάπτυξη του online gaming, βέβαια, δεν είναι ανέφελη. Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα είναι η υπερφορολόγηση του κλάδου. Βεβαίως όλοι συναισθανόμαστε ότι η ελληνική οικονομία σε αυτή τη φάση χρειάζεται έσοδα και ότι η μείωση φόρων δεν είναι θέμα των επόμενων μηνών.
Όμως το γεγονός αυτό δεν αλλάζει τη φύση του προβλήματος που χρειάζεται διόρθωση, όπως επανειλημμένως έχει διαπιστώσει και η ΕΕΕΠ σε δικές της εκθέσεις.
Θα σας δώσω ενδεικτικά τα στοιχεία του 2023 στα 868εκ. ευρώ GGR που αναφέραμε, οι φόροι που αποδόθηκαν ήταν 303εκ. ευρώ για το φόρο 35% και 221εκ. ευρώ για το φόρο παίχτη. Σύνολο 525εκ. ευρώ φόροι, επαναλαμβάνω, στα 868εκ. ευρώ GGR.
Δηλαδή πάνω από 60% φόροι. Αντιλαμβάνεστε όλοι ότι η κατάσταση χρειάζεται διόρθωση. Και δεν έχει συμπεριληφθεί εδώ η δόση φόρου 7εκ. ευρώ για την απόκτηση αδειών και η εταιρική φορολόγηση στο τέλος του οικονομικού έτους.
Οι αρμόδιοι οφείλουν να αντιληφθούν δύο δεδομένα.
Το gaming δεν είναι τσιγάρα ή αλκοόλ, όπου η υπερφορολόγηση αφορά εν μέρει την προστασία του κοινού. Το gaming είναι entertainment, είναι διασκέδαση, και ως τέτοια καλό είναι να αντιμετωπίζεται.
Το δεύτερο δεδομένο είναι συνέπεια της υπερφορολόγησης. Γιγαντώνει τον παράνομο τζόγο. Η εκτίμηση της ΕΕΕΠ είναι ότι η πραγματική ροή χρήματος στην παράνομη αγορά αγγίζει τα 2δισ. ευρώ.
Τα ποσά αυτά εξαφανίζονται σε εξωτικές χώρες. Φυσικά δεν φορολογούνται, οι παίχτες δεν προστατεύονται, το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος εμφυλοχωρεί, το στήσιμο αθλητικών αγώνων διογκώνεται και ενθαρρύνεται, η διαφθορά αθλητικών μικροπαραγόντων.
Εμείς η HGA, δηλαδή οι εταιρείες Novibet, Fonbet, Netbet, Interwetten, Winmasters, με τις δικές μας δυνάμεις και την αμέριστη συμπαράσταση του Γεν. Διευθυντή της ΕΕΕΠ κου. Δημ. Παπαδόπουλου, κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας.
Έχουμε μηνύσει παράνομες εταιρείες παιγνίων που τζογάρουν στην Ελλάδα χωρίς άδεια, έχουμε μηνύσει influencers, έχουμε ενημερώσει το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, την Οικονομική Αστυνομία, το Ηλεκτρονικό Έγκλημα, κάνουμε Ημερίδες ευαισθητοποίησης θεσμικών παραγόντων και κοινού, έχουμε συνομιλήσει με την Τράπεζα της Ελλάδας και αρμόδιους Υπουργούς.
Όμως αυτά δεν είναι αρκετά. Εάν η Πολιτεία δε δράσει συντονισμένα, ο παράνομος τζόγος θα εξελιχθεί σε μια τεράστια κοινωνική πληγή.
Δεν είναι μόνο τα φορολογικά έσοδα δεκάδων ή εκατοντάδων εκατομμυρίων που χάνονται. Είναι οι κοινωνικές συνέπειες που διογκώνονται:
Παρασύρονται και εθίζονται ανήλικοι καθώς όπως αντιλαμβάνεσθε δεν υπάρχει κανένα σύστημα που να τους απαγορεύει το παιχνίδι εκεί.
Δεν υπάρχουν συστήματα αυτό-αποκλεισμού.
Δεν υπάρχει κανένας έλεγχος προέλευσης των χρημάτων.
Δεν υπάρχει σύστημα ταυτοποίησης των παιχτών κλπ.
Παράλληλα, οι νόμιμες εταιρείες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό, υποχρεώνονται σε νέα απώλεια εσόδων προκειμένου να αντιμετωπίσουν στην αγορά τις προσφορές των παρανόμων που δεν υπόκεινται σε καμία φορολογία.
Κατά την άποψή μας λοιπόν, όπως προείπα, απαιτείται συντονισμένη δράση της Πολιτείας.
Η ΕΕΕΠ κάνει πολλά για τον περιορισμό του φαινομένου. Αναφέρθηκε σε αυτά νωρίτερα ο Γενικός Διευθυντής της ΕΕΕΠ κος. Δημ. Παπαδόπουλος, που είναι και ο καθ’ ύλην αρμόδιος.
Όμως χρειάζεται στήριξή του με εξειδικευμένα και αποκλειστικά απασχολούμενα στελέχη από Οικονομική Αστυνομία, Ηλεκτρονικό Έγκλημα, Τραπεζικό Σύστημα, Αρχή Ξεπλύματος.
Και το βασικότερο: Η δημιουργία θεσμού Εισαγγελέα Παιγνίων από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, όπως αντίστοιχα υπάρχει ο Αθλητικός Εισαγγελέας”.
